KORONA VİRÜS (COVİD-19) TEDBİRLERİNE AYKIRI DAVRANILMASI HAKKINDA HUKUKİ DEĞERLENDİRME
2019 yılının son aylarında Çin’in Wuhan kentinde dünyayı sarsan yeni tip Koronavirüs (COVID-19) adı verilen hastalık teşhis edilmiştir. Dünyayı sarsan bu hastalık sonucunda 11 Mart 2020’de Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi ilan edildi. Ülkemizde de bu hastalığın yayılmasını önlemek maksadıyla tedbirler alınmıştır. Bu tedbirlere uymamanın birtakım cezai yaptırımları bulunmaktadır ve bunlardan bazıları 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenmiştir.
Türk Hukuku’nda; bulaşıcı hastalıkların ne demek olduğu ve hangi hastalıkların bunlara dahil olduğu, ‘Bulaşıcı Hastalıklar Sürveyans Ve Kontrol Esasları Yönetmeliği’nde düzenlenmiştir. Korona Virüs, solunum (hava) yolu ile bulaşan hastalıklardan biri olup, aynı yönetmelikte bulaşıcı hastalıklar olarak belirtilen listede yer almaktadır.
5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 195. Maddesi ; “Bulaşıcı hastalıklardan birine yakalanmış veya bu hastalıklardan ölmüş kimsenin bulunduğu yerin karantina altına alınmasına dair yetkili makamlarca alınan tedbirlere uymayan kişi, iki aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır” şeklinde düzenlenmiştir. Bu bağlamda karantina tedbirine uymayan veya karantinada bulunan birisiyle önlemlere aykırı şekilde temas kurmaya çalışan kişilerin TCK m.195 gereğince cezalandırılabilmeleri mümkün olacaktır. Aynı zamanda bu suç, şikayete tabi olmadığından re’sen soruşturulabilir ve hapis cezasına hükmedilebilmesi için herhangi bir zararın ortaya çıkmasına da gerek yoktur.
Örneğin bir kişi karantinadan kaçsa ve hiç kimseyle temas etmediği , iletişime geçmediği sabit olsa bile bu tehlikeye sebebiyet verdiğinden TCK m.195 gereğince suç işlemiş sayılacak ve hakkında cezai yaptırım uygulanacaktır.
Eğer bir kişi bu karantina şartlarına uymaz ve bunun sonucunda zarar meydana gelirse oluşan zarara göre farklı bir suçtan da hakkında hüküm verilebilecektir. Şöyle ki; virüsün başka kimseye bulaşması ihtimalinde, Türk Ceza Kanunu’nun 86’ncı maddesi ve devamı maddelerinde düzenlenen “yaralama suçu vuku bulacaktır. Başka bir ihtimalde ; bulaştırılan virüs nedeniyle, hastalığın bulaştığı kişi ölürse TCK m.81 ve sonrasındaki maddelerinde düzenlenen “öldürme suçu ” hükümleri uygulanacaktır. Yine karantinada bulunan kişi kaçarken bir kamu malına zarar verirse, o kişi hakkında TCK 152. maddesinde düzenlenen “mala zarar verme” suçu bakımından soruşturma yapılabilecektir.
Sonuç olarak COVİD-19 etkisini günden güne artırmakta ve tüm dünyada ciddi sıkıntılara yol açmaya devam etmektedir. Salgın evrensel boyutta olduğundan, devletlerin birtakım tedbirler uygulaması gerekmektedir. Bu tedbirlere uyulmaması durumunda ortaya çok ağır sonuçların çıkması ihtimal dahilinde olduğundan, tedbirlere uymayanlar için ağır yaptırımlar düzenlenmiştir. Bu tedbirlere uyulmaması sonucunda, yukarıda açıkladığımız gibi öldürme,yaralama,mala zarar verme gibi suçlardan dolayı bu kişiler hakkında soruşturma yapılabilecektir. Bu bağlamda kişilerin, hem hastalığın ciddi sonuçlarının ortadan kalkması adına hem de ağır cezai yaptırımlarla karşılaşmamak için tedbirleri uygulamaya özen göstermeleri gerekmektedir.
Stj Av. Mücahid FİLİZ
