PANDEMİ SÜRECİNDE SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI
Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgınına karşı etkinşekildemücadele edilmesi için sosyal hayatı sınırlayan birçok tedbiryetkili mercilerce yürürlüğe sokulmuştur. Bu tedbirlerin başında ise birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de “Sokağa Çıkma Yasağı” gelmektedir. Gerek virüsün yayılma hızının yüksekliği gerekse de virüsle mücadele konusunda devletlerin ve toplumların yetersiz kalışı sokağa çıkma yasaklarının uygulanmasını şart kılmaktadır.
Türkiye’de Sokağa Çıkma Yasağı Süreci :
Türkiye’de ilk Covid-19 vakası 10 Mart 2020 tarihinde tespit edilirken; virüse bağlı ilk ölüm 15 Mart 2020 tarihinde gerçekleşti.01 Nisan 2020 tarihinde iseSağlık Bakanlığı tarafındanvirüs vakalarının tüm ülke geneline yayıldığı açıklandı. Devam eden süreçte ise salgının yayılma hızının düşürülebilmesi için farklı zamanlarda sokağa çıkma yasakları ilan edildi.
- İlk sokağa çıkma yasağı uygulaması sadece 65 yaş üstü vatandaşları kapsarken daha sonraları20 yaş altı vatandaşlar da bu uygulamanın kapsamı içine dahil edildi.
- 11-12 Nisan 2020 tarihlerinde ise, 30 büyükşehir ile Zonguldak ilinde hafta sonu boyunca tüm vatandaşları (yaş sınırlaması olmaksızın) kapsayacak şekilde sokağa çıkma yasağı uygulandı. (Söz konusu bu yasak,2000 yılındaki nüfus sayımından sonra uygulanan ilk geniş çaplı sokağa çıkma yasağıdır.)
- Takip eden süreçteki haftasonları ve tatil günlerinde de sokağa çıkma yasağı bahsi geçen şehirlerde uygulanmaya devam etti.
- 23-26 Mayıs 2020 tarihleri arasında ise 81 ilin tamamında,arefe günü ve Ramazan Bayramı’nın da dahil olduğu dört gün boyunca sokağa çıkma yasağı uygulandı. Bahsedilen tarihlerden sonra uygulanan tüm sokağa çıkma yasakları büyükşehir ayrımı yapılmaksızın tüm illeri kapsadı.
- Sonraki zamanlarda ise vaka sayılarının azalması ile sokağa çıkma kısıtlaması kaldırıldı ve virüsle sosyal mesafe kurallarını sıkı şekilde uygulayarak mücadele edileceği kararlaştırıldı.
- Ancak son süreçte vaka sayılarında tekrardan ciddi bir artışın yaşanması üzerine Cumhurbaşkanlığı tarafından 20 Kasım 2020 tarihinde sokağa çıkma yasağının yeniden uygulanmaya başlanacağı ilan edildi. Söz konusu yasak;
- Haftaiçi 21.00 ile 05.00 saatleri arasında
- Haftasonu ise Cuma günü 21.00 ile Pazartesi günü 05.00 saatleri arasında uygulanmaktadır.
Sokağa Çıkma Yasağının Kapsamı :
Son ilan edilen sokağa çıkma yasağının kapsamı daraltılarak bazı meslek grubu ve kişilerin yasaktan muaf olacağı kararlaştırılmıştır.İçişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan genelgede ;
“kamu güvenliğinin sağlanmasında görevli olanlar, zorunlu kamu hizmetlerinin sürdürülmesi için gerekli kamu kurum ve kuruluşları ile işletmeler ve çalışanları kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşları, eczaneler, buralarda çalışanlar, hekimler yurt içi ve dışı taşımacılık ve lojistiğini yapan firmalar ve çalışanları, oteller ve konaklama yerleri ile çalışanları, ikametinin önü ile sınırlı olmak kaydıyla evcil hayvanlarının zorunlu ihtiyacını karşılamak üzere dışarı çıkanlar, gazete, dergi, radyo ve televizyon kuruluşları bu yerlerde çalışanlar ile akaryakıt istasyonları buralarda çalışanlar, ekmek üretiminin yapıldığı fırın ve/veya unlu mamul ruhsatlı iş yerleri, üelektrik, su, doğal gaz, telekomünikasyon vb. kesintiye uğramaması gereken iletim ve altyapı sistemlerinin sürdürülmesi ve arızalarının giderilmesinde görevli olanlar” başta olmak üzere birçok yer ve kişi yasağın kapsamı dışında bırakılmıştır.
Bu kişiler sokağa çıkma kısıtlamalarının uygulanacağı günlerde istisna kapsamında olduğunu belgelemek suretiyle yasaktan muaf olacaklardır.
Sokağa Çıkma Yasağı Uygulaması :
Sokağa çıkma yasağının uygulandığı zaman diliminde yasağı ihlal ederek dışarıda bulunan vatandaşlara kolluk birimlerince idari yaptırım uygulanacaktır. Sokağa çıkma yasağına uymamanın başlıca yaptırımı 3 bin 150 TL idari para cezasıdır.
Uygulamada kademeli bir yaptırım şekli öngörülmüştür; Buna göre;
- Kolluk kuvvetleri önce sokakta bulunan vatandaşları evlerine dönmeleri konusunda uyaracak ve ihtiyaç olması halinde eve dönüş konusunda vatandaşlara yardım edecektir.
- Ancak uyarıya rağmen evine dönmeyerek sokağa çıkma yasağını ihlal eden kişiye1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 282.maddesi uyarınca 3 bin 150 TL idari para cezası
- Yasağa uymadığı için önceden idari para cezası kesilen kişi, ikinci kez yasağı ihlal ederse bu durumda, TCK’nın “Bulaşıcı Hastalıklara ilişkin Tedbirlere Aykırı Davranma” başlıklı 195. Maddesi uyarınca hakkında adli süreç başlatılacak ve şartları mevcutsa 2 aydan 5 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacaktır.
Cezaya İtiraz :
Sokağa çıkma yasağına uymadığı gerekçesiyle hakkında idari para cezası uygulanan kişiler, verilen cezanın hukuka aykırı olduğu kanaatinde ise:
- Cezanın tebliğ edildiği günden itibaren 15 gün içerisinde, (yüze karşı kesilen cezalarda bu süre cezanın verildiği günü takip eden günden itibaren işlemeye başlar.)
- İdari yaptırımı uygulayan kolluk güçlerinin bulunduğu yer Sulh Ceza Hakimliği’ne (örneğin ceza Şişli’de verildiyse İstanbul Sulh Ceza Hakimliğine)
başvurarak hakkında verilen cezaya itiraz edebilecektir.
Av. Abdullah KARADEMİR
