Sosyal Güvenlik Kurumu İşten Çıkış Kodlarında Değişiklik Yaptı
SGK işten çıkış kodları, bir çalışanın kendi isteğiyle ya da işveren tarafından iş akdinin sonlandırılması halinde, iş akdinin hangi sebeple ve hangi tarafın isteğiyle sonlandığını belirleyen kodlardır. Çıkış kodları aynı zamanda iş hukuku bağlamında iş akdinin sonlanmasıyla tarafların hak ve yükümlülüklerinin belirlenmesinde rol oynamaktadır. Örneğin sona eren bir iş akdinde işçinin tazminat hakkı olup olmadığı veya uyulması gereken ihbar sürelerinin mevcut olup olmadığı hususlarını çıkış kodunun ne olduğu belirlemektedir.
SGK tarafından ise 08.04.2021 tarihinde çıkış kodlarında birtakım değişiklikler yapıldığı açıklanmıştır. Buna göre çıkarılan genelge ile, kurumun daha önce yayınlamış olduğu 22/2/2013 tarihli ve 2013/11 sayılı Genelgenin birinci kısım altıncı bölümde yer alan “2.1- İşten ayrılış nedeni” alt başlığındaki işten ayrılış nedenleri tablosundaki “29- İşveren tarafından işçinin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile fesih” kodu çıkarılmış ve “41-” nolu koddan sonra gelmek üzere aşağıdaki kodlar eklenmiştir.
- 42: İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek, yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması. (4857 sayılı Kanun Madde 25-II-a)
- 43: İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarfetmesi veya davranışlarda bulunması, yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnadlarda bulunması. (4857 sayılı Kanun Madde 25-II-b)
- 44: İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması. (4857 sayılı Kanun Madde 25-II-c)
- 45: İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması, işyerine sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da işyerinde bu maddeleri kullanması. (4857 sayılı Kanun Madde 25-II-d)
- 46: İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması. (4857 sayılı Kanun Madde 25-II-e)
- 47: İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi. (4857 sayılı Kanun Madde 25-II-f)
- 48: İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi. (4857 sayılı Kanun Madde 25-II-g)
- 49: İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi. (4857 sayılı Kanun Madde 25-II-h)
- 50: İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması. (4857 sayılı Kanun Madde 25-II-ı)
Söz konusu değişiklik öncesi ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller kapsamında; görevin kasten ve sürekli ihmali, mazeretsiz işe gelmemek gibi maddelerin yanı sıra cinsel taciz, küfür, hırsızlık, uyuşturucu madde kullanmak gibi hallerin tamamında iş akdinin feshi durumunda işten ayrılış işlemlerinin Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimleri “29 nolu kod” üzerinden yapılmakta idi.
Bu nedenle birbirinden farklı fesih nedenlerinin tamamının aynı kod (Kod-29) ile bildiriminin çalışma hayatında yol açtığı belirsizliklerin önüne geçilmesi amacıyla söz konusu değişikliğe gidilmiştir.
Av. Semanur KARATAŞ
