Anlaşmalı Boşanma Davası Nedir? Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır? Antlaşmalı ve Çekişmeli Boşanma Davası Açma ve Sonuçlanma Süresi Nedir?
ANLAŞMALI BOŞANMA SÜRECİ, ŞARTLARI VE SONUÇLARI
Boşanma, Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen genel ve özel boşanma nedenlerine dayanılarak gerçekleşen bir müessesedir. Çekişmeli boşanma davası genel ve özel boşanma nedenlerini kapsamaktadır. Anlaşmalı boşanma ise genel ve mutlak boşanma sebebi olup TMK m.166/3 te ele alınmıştır.
Anlaşmalı boşanma davası tarafların kendi aralarında nafaka, mal paylaşımı, çocuğun velayeti gibi önemli hususlarda anlaşarak bunu bir protokol çerçevesinde düzenledikleri ve aile mahkemesine başvurdukları bir dava türüdür. Türk hukukunda mahkeme kararı olmaksızın evlilik birliğine son verilmesi söz konusu olmadığından bu boşanma türünde de taraflar ortak özgür iradeleriyle şartları oluşması halinde evliliklerini mahkeme kararı ile sonlandırmaktadırlar.
TMK m.166/3:‘’Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi halinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu halde boşanma kararı verilebilmesi için, hakimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hakim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü halinde boşanmaya hükmolunur. Bu halde tarafların ikrarlarının hakimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.’’
Maddeye göre anlaşmalı boşanma için gerçekleşmesi gereken şartlar şu şekildedir;
-EVLİLİĞİN EN AZ BİR YIL SÜRMÜŞ OLMASI GEREKİR.
Eşlerin 1 yıldır evli olmamaları halinde açılacak dava, anlaşmalı boşanma davası değil, çekişmeli boşanma davasıdır. Yeniden evlenme halinde dahi anlaşmalı boşanmaya hükmedilmesi için evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması gerekmektedir.
-EŞLERİN BİRLİKTE MAHKEMEYE BAŞVURMASI YA DA EŞLERDEN BİRİNİN AÇTIĞI ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASININ DİĞER EŞ TARAFINDAN KABUL EDİLMESİ GEREKİR.
Taraflar anlaşmalı boşanma için mahkemeye ortak bir dilekçe ile başvurabilirler. Bu durumda tek bir başvurma harcı yatırılması yeterli olmaktadır. Veya eşlerden birinin usulüne uygun olarak açmış olduğu boşanma davasındaki tüm talepleri diğer tarafın kabul etmesi ile de anlaşmalı boşanma gerçekleşebilir. Ancak uygulamada eşlerden biri dava açmakta, diğer eş ise açılan davayı kabul etmektedir.
Ayrıca boşanma davası çekişmeli olarak açılmış ve devam etmekte iken tarafların anlaşmalı boşanma şartlarını yerine getirerek de anlaşmalı boşanmaları mümkündür. İstinaf veya temyiz aşamasındaki bir boşanma davasında da mahkemeye sunulacak protokol ile anlaşmalı boşanma söz konusu olabilmektedir.
-HÂKİMİN TARAFLARI BİZZAT DİNLEYEREK İRADELERİNİN SERBESTÇE AÇIKLANDIĞINA KANAAT GETİRMESİ GEREKİR.
Anlaşmalı boşanma davasında tarafların bizzat dinlenilmesi kamu düzenine ilişkindir. Eşler ayrı ayrı vekil ile temsil edilseler dahi eşlerin anlaşmalı boşanma davasına bizzat katılmaları ve boşanma konusundaki iradelerini açıklamaları ve hakimin, tarafların iradelerini serbestçe açıkladığına kanaat getirmesi gerekmektedir. Davacı ve davalı asil dinlenilmeksizin, taraf vekillerinin beyanlarına dayanılarak boşanma hükmü kurulmasının usul ve yasaya aykırı olduğu Yargıtay uygulaması ile de sabittir.
-EŞLERİN, BOŞANMANIN MALİ SONUÇLARI VE ÇOCUKLARIN DURUMU İLE İLGİLİ OLARAK BİR DÜZENLEME ÜZERİNDE ANLAŞMALARI VE HAKİMİN DE İLGİLİ DÜZENLEMEYİ UYGUN BULMASI GEREKİR.
Boşanmanın mali sonuçları (maddi tazminat, manevi tazminat, yoksulluk nafakası) ile çocukların durumu (iştirak nafakası, kişisel ilişki, velayet) hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Söz konusu düzenleme mal rejiminin tasfiyesine yönelik istemleri içermez. Hakim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü halinde boşanmaya hükmolunur. Tarafların tüm değişiklikleri kabul etmemeleri halinde anlaşmalı boşanma çekişmeli boşanma davasına dönmektedir.
Sonuç olarak, uygulamaya bakıldığında boşanmak isteyen tarafların herhangi bir gerekçe göstermeksizin kendi aralarında anlaşarak bunu bir protokol(düzenleme) çerçevesinde düzenlemeleri ve mahkemeye başvurmaları halinde mahkemece protokolün uygun bulunarak boşanmaya karar vermesi ile anlaşmalı boşanma gerçekleşir.
Anlaşmalı boşanma davasında eşlerden birinin feragat etmesi, anlaşmayı istinaf veya temyiz aşamasında bozması da mümkündür.
Bu ve diğer konular hakkında danışmak için internet sitemizin irtibat bölümünden iletişim sağlayabilirsiniz.
