BABALIK DAVASI
Çocuk ile annenin soybağının kurulması doğum ile gerçekleşirken baba ile çocuğun soybağının kurulması üç şekilde gerçekleşir. Bunlar:
- Babanın çocuğun annesi ile evli olması,
- Babanın çocuğu tanıması,
- Babalık davası ile mahkemece soybağına karar verilmesi.
Babalık davası, 4271 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun da düzenlenmiştir. Babalık davası, baba ile evlilik dışında doğan çocuğun soybağının kurulmasına mahkemece karar verilmesidir. Yani babalık davası soybağının belirlenmesine yönelik yenilik doğurucu bir karar niteliğindedir.
TMK 301. Maddeye göre; “Çocuk ile baba arasındaki soybağının mahkemece belirlenmesini ana ve çocuk isteyebilirler. Dava babaya, baba ölmüşse mirasçılarına karşı açılır. Babalık davası, Cumhuriyet savcısına ve Hazineye; dava ana tarafından açılmışsa kayyıma; kayyım tarafından açılmışsa anaya ihbar edilir.”
Babalık davası için görevli mahkeme aile mahkemesi, aile mahkemesinin olmadığı yerlerde ise asliye hukuk mahkemesi; yetkili mahkeme ise taraflardan birinin dava veya doğum esnasındaki yerleşim yeri mahkemesidir.
Davayı açabilme yani çocuk ile babanın arasındaki soybağının kurulmasını isteme hakkı anne ve çocuğa tanınmıştır. Dava, baba hayatta ise babaya karşı hayatta değil ise mirasçılarına karşı açılır.
Çocuğun babalık davası açması için zamanaşımı veya hak düşürücü süre bulunmazken; anne çocuğun doğumundan itibaren 1 yıl geçmekle dava açmaz ise dava açma hakkı düşecektir. Ancak gecikmeyi haklı kılacak sebep varsa bu sebebin ortadan kalkmasından itibaren 1 ay içinde dava açabilecektir.
Babalık davası açabilmek için çocuk ile başka bir erkek arasında herhangi bir şekilde (tanıma veya evlilik ilişkisi içinde karine ile) soybağı ilişkisinin kurulmamış olması gerekmektedir. Aksi halde açılacak olan babalık davası reddedilir.
Yerleşik içtihatlara göre babalık davalarında mutlaka DNA raporu alınmalıdır. DNA raporları çocuk ile babanın soybağının tespiti hususunda %99,9 doğruluk payına sahiptir. TMK 284. Maddesine göre; “Taraflar ve üçüncü kişiler, soybağının belirlenmesinde zorunlu olan ve sağlıkları yönünden tehlike yaratmayan araştırma ve incelemelere rıza göstermekle yükümlüdürler. Davalı, hakimin öngördüğü araştırma ve incelemeye rıza göstermezse, hakim, durum ve koşullara göre bundan beklenen sonucu, onun aleyhine doğmuş sayabilir. “
Babalık davası ile birlikte veya babalık davası sonuçlandıktan sonra da çocuk(18 yaşına gelene kadar) için iştirak nafakası talep edilebilir. Babalık davasında manevi tazminata hükmedilebilmesi için ise annenin evlilik vaadiyle kandırılmış olması gerekmektedir.
Tazminat ve nafaka dışında ananın mali hakları düzenlenmiştir. Ancak söz konusu mali haklardaki alacaklara hükmedilebilmesi için çocuk ile babanın soybağının kurulmuş olması gerekmektedir. Bu alacakların talep edilmesi babalık davası ile birlikte olabileceği gibi ayrı bir dava ile de gerçekleştirilebilir.
TMK 304. Maddesine göre; “Ana, babalık davası ile birlikte veya ayrı olarak baba veya mirasçılarından aşağıdaki giderlerin karşılanmasını isteyebilir:
- Doğum giderleri,
- Doğumdan önceki ve sonraki altışar haftalık geçim giderleri,
- Gebelik ve doğumun gerektirdiği diğer giderler.
Çocuk ölü doğmuş olsa bile hâkim, bu giderlerin karşılanmasına karar verebilir.
Üçüncü kişiler veya sosyal güvenlik kuruluşlarınca anaya yapılan ödemeler, hakkaniyet ölçüsünde tazminattan indirilir.”
Babalık davası açıldıktan sonra baba davayı kabul etse bile hakim resen araştırma yaparak araştırma sonuçlarına göre karar vermektedir.
Babalık davası sonucunda mahkemenin babalık hükmü vermesiyle baba ile çocuk arasındaki soybağı kurulmuş olacaktır. Verilen bu hükümle birlikte sanki baba ile çocuk arasındaki soybağı, doğum anından itibaren kurulmuş gibi geçmişe etkili olarak sonuç doğuracaktır. Eğer baba ölmüş ve babalık davası mirasçılarına karşı açılmış ise çocuk sanki ölüm anında babaya mirasçı olmuş gibi yani evlilik birliği içerisinde doğmuş kardeşleri varsa onlarla eşit olarak mirastan hak kazanacaktır.
Av. Tuğba COŞKUN
